Βραδιές Κοινού και Έκτακτες Εκδηλώσεις το έτος 2020-2021
Νυχτερινή φωτογράφηση από τον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας
Έπειτα από σχετική άδεια μελέτης που εξέδωσε η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας, πραγματοποιήθηκε στις 24 και 25 Ιουλίου 2020 νυχτερινή φωτογράφηση με ομολογουμένως εντυπωσιακά αποτελέσματα στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας από τον Δρ. Κοσμά Γαζέα, Λέκτορα Αστροφυσικής στο Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ. Ο σκοπός της φωτογράφησης ήταν ερευνητικός και αφορούσε την εξαιρετικά σπάνια έλευση ενός κομήτη με την ονομασία C\2020 F3 NEOWISE στο Ηλιακό μας Σύστημα. Η έλευση του κομήτη ήταν ασφαλής για τη Γη, ενώ προσέφερε τη μοναδική ευκαιρία για τη μελέτη ενός αρχέγονου ουρανίου σώματος το οποίο δημιουργήθηκε πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, μαζί με τους πλανήτες που γνωρίζουμε σήμερα.
Η φωτογράφηση κατά τις νυχτερινές ώρες των ανωτέρω ημερομηνιών συνέπιπταν με την κατάλληλη θέση του κομήτη στον ουρανό και έδιναν τη μοναδική ευκαιρία να φωτογραφηθεί και να μελετηθεί εντός του εκπληκτικού τοπίου του ιερού χώρου της Αρχαίας Ολυμπίας, έχοντας στο προσκήνιο τους ναούς, τα επιμέρους μνημεία και κτίσματα όπως για παράδειγμα το Ηραίο, το Φιλιππείο, το Στάδιο ή το Λεωνίδαιο.
Από τις πρώτες βραδινές ώρες ο κομήτης ήταν ορατός στον ουρανό, ανάμεσα στα αστέρια του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου. Η φωτογράφηση του Φιλιππείου και του Ναού της Ήρας με φόντο τον έναστρο ουρανό άφησε ένα εκπληκτικό (και συνάμα σπάνιο) φωτογραφικό αποτύπωμα.
Η προηγούμενη έλευση του κομήτη ήταν πριν 4500 χρόνια περίπου (2500 π.Χ.) όταν δηλαδή εμφανίστηκαν και τα πρώτα δείγματα πολιτισμού της Πρωτοελλαδικής ΙΙ περιόδου στην ευρύτερη περιοχή της Ολυμπίας.
Ο κομήτης τώρα ταξιδεύει με ταχύτητα περίπου 230.000 km/h και απομακρύνεται από το Ηλιακό μας Σύστημα, ενώ η τροχιά του είναι τόσο μεγάλη, που θα μας επισκεφτεί ξανά μετά από 6800 χρόνια.
Ο συνδυασμός των σπάνιων αστρονομικών φαινομένων με την εντυπωσιακή όψη των ναών του χώρου προσφέρει ένα αισθητικά όμορφο αποτέλεσμα, το οποίο θα βοηθήσει στη διάδοση των φωτογραφιών στην ευρύτερη διεθνή επιστημονική κοινότητα και το κοινό όλου του κόσμου, ώστε να μάθει περισσότερα για την πλούσια ιστορία της χώρας μας.
Στο έργο του ο Δρ. Γαζέας είχε την αμέριστη συνδρομή του αρχαιολόγου της Εφ. Α. Ηλείας κου Κωνσταντίνου Αντωνόπουλου, του αρχιφύλακα κου Μαρίνη Νικολακόπουλου και όλου του φυλακτικού προσωπικού, ενώ μεγάλο ήταν το ενδιαφέρον της Προϊσταμένης της Εφ.Α. Ηλείας κας Ερωφίλης-Ίριδας Κόλλια η οποία δεν έκρυψε τον ενθουσιασμό της για το εξαιρετικό αποτέλεσμα. Μάλιστα, προσκάλεσε τον Δρ. Γαζέα σε εύθετο χρόνο να παρουσιάσει στο ευρύ κοινό σε ειδική εκδήλωση στην Ολυμπία τα πλήρη αποτελέσματα και το υλικό της έρευνάς του.
Οι φωτογραφίες της σελίδας αποτελούν δείγμα του πλούσιου υλικού που με μεγάλη επιμέλεια κατάφερε ο Δρ. Γαζέας να συλλέξει έπειτα από την ολονύκτια παραμονή του εντός του αρχαιολογικού χώρου Ολυμπίας επί δυο συνεχόμενες βραδιές.
Η δημοσίευση, χρήση ή περαιτέρω διάδοση των φωτογραφιών που έχουν ληφθεί από τον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας επιτρέπεται αποκλειστικά και μόνο για μη εμπορική
χρήση και πρέπει να συνοδεύεται απαραιτήτως από τα εξής στοιχεία, αλλιώς είναι παράνομη:
«Τα δικαιώματα επί των απεικονιζόμενων μνημείων ανήκουν στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού (ν.3028/2002)»
«Ο Αρχαιολογικός Χώρος Ολυμπίας υπάγεται στην αρμοδιότητα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας»
«Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού – Ταμείο Αρχαιολ. Πόρων (Hellenic Ministry of Culture and Sports/Archaeological Resources Fund)»
Δημιουργός / Φωτογράφος: Δρ. Κοσμάς Γαζέας, Αστροφυσικός, Τμήμα Φυσικής του ΕΚΠΑ, Τομέας Αστροφυσικής, Αστρονομίας & Μηχανικής
Η σπάνια σύνοδος των πλανητών Δία-Κρόνου
Η σύνοδος του Δία και του Κρόνου συμβαίνει κάθε 20 χρόνια, αλλά δεν είναι πάντοτε ορατή, καθώς πολλές φορές συμβαίνει πίσω ή πολύ κοντά στον Ήλιο. Η προηγούμενη ορατή σύνοδος των δύο γιγάντων πλανητών ήταν τον Μάρτιο του 1226 μ.Χ. ενώ έχει γίνει και μια ακόμη (όμως πολύ κοντά στον Ήλιο) τον Ιούλιο του 1623 μ.Χ., μόλις 14 χρόνια μετά τη χρήση του αστρονομικού τηλεσκοπίου από τον Γαλιλαίου. Η επόμενη σύνοδος που θα είναι εύκολα ορατή θα συμβεί τον Μάρτιο του 2080. Στη φετινή σύνοδο ο Δίας φάνηκε μόλις 6 λεπτά της μοίρας (0.1 μοίρες) δίπλα στον Κρόνο, που αντιστοιχεί στο 1/5 της διαμέτρου της Σελήνης.
Το φαινόμενο ήταν ορατό στον νοτιοδυτικό ουρανό στις 19, 20, 21 ή 22 Δεκεμβρίου, κατά τις 17:00-17:30 το απόγευμα, δηλαδή λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα. Οι δύο πλανήτες βρισκόταν σε ύψος περίπου 20-22 μοιρών πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα, σε αζιμούθιο 220 μοίρες. Οι πλανήτες ήταν εύκολα διακριτοί, καθώς ο Κρόνος θα έχει φαινόμενο μέγεθος +0.6 mag και ο Δίας -2.0 mag.
Μέλη της ομάδας επικοινωνίας της επιστήμης «Planets In Your Hand» παρατήρησαν και κατέγραψαν το φαινόμενο από το Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο Αθηνών και μετέδωσαν ζωντανά την εικόνα από το τηλεσκόπιο για την παρατήρηση του φαινομένου σε πραγματικό χρόνο!
Στη φωτογραφία φαίνεται το οπτικό πεδίο που έχει ένα ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο (μισή μοίρα - όσο και η διάμετρος της Σελήνης), καθώς παρατηρεί ταυτόχρονα τον Δία, τον Κρόνο και τους δορυφόρους τους στις 21 Δεκεμβρίου 2020. Γύρω από τον Κρόνο διακρίνονται οι δορυφόροι: Τιτάνας, Ρέα, Διώνη, Τηθύς, Εγκέλαδος, Μίμας, Υπερίων, Ιαπετός, ενώ γύρω από τον Δία διακρίνονται οι δορυφόροι: Ιώ, Ευρώπη, Γανυμήδης, Καλλιστώ.
Στη φωτογραφία φαίνεται ο Δίας και ο Κρόνος στο ίδιο πεδίο, όπω φωτογραφήηκαν από το Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο στις 20 Δεκεμβρίου 2020. Η φωτογραφία έχει ληφθεί με μεγάλο χρόνο έκθεσης, ώστε να φανούν και οι δορυφόροι των πλανητών. Αποτέλεσμα της μεγάλης έκθεσης είναι η υπερ-έκθεση των πλανητικών δίσκων του Δία και του Κρόνου.
Η όψη του ηλιοβασιλέματος στις 20 Δεκεμβρίου 2020 από το Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Οι πλανήτες Δίας και Κρόνος διακρίνονται στον ουρανό σαν δύο φωτεινές κουκίδες με γυμνό μάτι.
Σχηματική αναπαράσταση του Ηλιακού Συστήματος και η σχετική θέση των πλανητών Δία, Κρόνου και Γης κατά την ημέρα της συνόδου.
Βραδιές Κοινού κατά το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021
Δυστυχώς, δεν πραγματοποιήθηκαν βραδιές κοινού για το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021.
Έκτακτες Εκδηλώσεις κατά το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021
Έκτακτες Εκδηλώσεις κατά το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021: