Επίκαιρα Αστρονομικά Νέα και Εκδηλώσεις

 

Εορτασμός για την Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος 2024


Ο Τομέας Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής του Τμ. Φυσικής ΕΚΠΑ διοργανώνει εκδήλωση με αφορμή τον εορτασμό για την Παγκόσμια Εβδομάδα Διαστήματος 2024.

Στο πλαίσιο του εορτασμού, το Γεροσταθοπούλειο Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο θα είναι ανοικτό για το κοινό την Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2024 κατά τις ώρες 20:00-22:00.





Παρατήρηση του κομήτη C/2023 A3 (TSUCHINSHAN-ATLAS)


Ο κομήτης C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) παρατηρήθηκε και φωτογραφήθηκε από το Γεροσταθοπούλειο Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο Αθηνών την Τρίτη 15 Οκτωβρίου 2024. Οι παρευρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να παρατηρήσουν τον κομήτη μέσα από τηλεσκόπιο και κιάλια, ενώ ο κομήτης ήταν ορατός ακόμη και με γυμνό μάτι παρά την έντονη φωτορρύπανση στον δυτικό ορίζοντα επάνω από το λεκανοπέδιο της Αττικής.

Φωτογραφίες και επεξεργασία: Δρ. Κοσμάς Γαζέας

Μια χαρακτηριστική φωτογραφία του φαινομένου, φαίνεται εδώ:

Η φωτογραφία είναι το αποτέλεσμα μιας έκθεσης 15 δευτερολέπτων, στην οποία διακρίνεται ο πυρήνας, η κόμη και η ουρά του κομήτη, ενώ πολύ αμυδρά φαίνεται και η αντιουρά, που εκτίνεται προς την αντίθετη κατεύθυνση (προς τα κάτω).

Ένα βίντεο, το οποίο δείχνει την κίνηση του κομήτη, φαίνεται εδώ:

Το βίντεο αποτελείται από 400 επιμέρους εικόνες των 5 δευτερολέπτων και αποτυπώνουν την φαινόμενη κίνηση του ουράνιου θόλου λόγω της περιστροφής της Γης. Ο κομήτης σταδιακά χάνεται στο δυτικό ορίζοντα, ενώ παράλληλα αποτυπώνονται στο οπτικό πεδίο αεροπλάνα που πετούν επάνω από την Αττική και την Πελοπόννησο.




Παρατήρηση του κομήτη C/2023 A3 (TSUCHINSHAN-ATLAS)


Ο κομήτης C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) ανακαλύφθηκε στο Tsuchinshan Observatory στην Κίνα και ανεξάρτητα την ίδια χρονιά από το ρομποτικό τηλεσκόπιο του προγράμματος ATLAS στην Νότια Αφρική. Πρόκειται για έναν κομήτη που προέρχεται από το νέφος του Oort και ως αποτέλεσμα αυτού έχει τροχιακή περίοδο που εκτιμάται περίπου στα 80.000 χρόνια. Η προσέγγισή του με τον Ήλιο τον έκανε ορατό τους τελευταίους μήνες και έτσι είμαστε σε θέση να τον παρατηρήσουμε σε μία από τις σπανιότατες αυτές διελεύσεις από το περιήλιό του. Ο κομήτης θα είναι ορατός αμέσως μετά το ηλιοβασίλεμα κατά τις 19:00 και θα χαθεί στον δυτικό ορίζοντα κατά τις 20:30.

Το Γεροσταθοπούλειο Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο θα είναι ανοικτό για το κοινό κατά τις ώρες 19:00-20:00 για την παρατήρηση του κομήτη, εφόσον το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες.




Επιλέξτε την εικόνα για μεγέθυνση:




Παλαιότερες Εκδηλώσεις

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Παρατήρηση της Μερικής Έκλειψης Σελήνης - 28 Οκτωβρίου 2023


Το βράδυ του Σαββάτου 28 Οκτωβρίου 2023 είχαμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε μια μερική έκλειψη Σελήνης, που θα ήταν ορατή από την Ελλάδα. Η Σελήνη κρύφτηκε μόλις κατά 12% πίσω από τη σκιά της Γης και είδαμε ένα μικρό τμήμα της πανσέληνου να σκιάζεται για 77 λεπτά, δηλαδή μεταξύ 22:35 και 23:52. Το Γεροσταθοπούλειο Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο ήταν ανοικτό στο κοινό υπό την επίβλεψη του Δρα Κοσμά Γαζέα από τις 21:00, για την παρατήρηση και την καταγραφή του φαινομένου. Οι κυριότερες χρονικές στιγμές του φαινομένου ήταν:

    ΑΘΗΝΑ (Απόκρυψη: 12%):
  • Είσοδος στην παρασκιά (έναρξη): 21:01 μμ
  • Είσοδος στη σκιά: 22:35 μμ
  • Μέγιστο: 23:15 μμ
  • Έξοδος από τη σκιά: 23:52 μμ
  • Έξοδος από την παρασκιά (λήξη): 01:26 πμ
Το φαινόμενο παρατηρήθηκε από τους 200 και πλέον επισκέπτες, ενώ ταυτόχρονα με την παρατήρηση έγινε καταγραφή όλων των φάσεων της έκλειψης. Μια χαρακτηριστική φωτογραφία του φαινομένου, φαίνεται εδώ:




Μερική Έκλειψη Ηλίου - 25 Οκτωβρίου 2022


Την Τρίτη 25 Οκτωβρίου 2022 μια μερική έκλειψη Ηλίου έγινε ορατή από την Ελλάδα και διήρκησε 2 ώρες και 15 λεπτά. Οι κυριότερες χρονικές στιγμές του φαινομένου ήταν:

  • ΑΘΗΝΑ (Απόκρυψη: 26%):
  • Έναρξη: 12:36 μμ
  • Μέγιστο: 13:44 μμ
  • Λήξη: 14:51 μμ
Το φαινόμενο παρατηρήθηκε από τους 650 και πλέον επισκέπτες του Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου, ενώ ταυτόχρονα με την παρατήρηση έγινε καταγραφή όλων των φάσεων της έκλειψης. Φωτογραφίες και animation του φαινομένου, φαίνονται εδώ:

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η παρατήρηση του Ηλίου δεν πρέπει να γίνει ΠΟΤΕ με γυμνό μάτι. Η παρατήρηση της έκλειψης μέσα από το τηλεσκόπιο, καθώς και από κάθε άλλο οπτικό όργανο (κιάλια, διόπτρες, φωτογραφικές μηχανές), θα πρέπει να γίνεται απαραίτητα με τη χρήση των ειδικών φίλτρων και με ιδιαίτερη προσοχή. Για ενημέρωση σχετικά με το φαινόμενο, ακολουθείστε τις αναλυτικές πληροφορίες παρατήρησης.


Παρατήρηση του πλανήτη Αφροδίτη


Ο Πλανήτης Αφροδίτη βρέθηκε σε κατώτερη σύνοδο με τον Ήλιο και τη Γη στις πρώτες μέρες του χρόνου. Οι παρατηρητές είχαν την ευκαιρία να παρατηρήσουν ακόμη και με ένα μικρό τηλεσκόπιο έναν πολύ λεπτό μηνίσκο, ακόμη και κατά τη διάρκεια της ημέρας!

Το τηλεσκόπιο του Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου αποτύπωσε την εικόνα της Αφροδίτης την ημέρα που ο πλανήτης βρισκόταν στη πλησιέστερη φαινόμενη απόστασή του από τον Ήλιο.

Η φαινόμενη απόσταση μεταξύ Αφροδίτης και Ήλιου ήταν σχεδόν 4 μοίρες, γεγονός που καθιστούσε τη φωτογράφηση δύσκολη!

Μερική Έκλειψη Ηλίου - 21 Ιουνίου 2020


Την Κυριακή 21 Ιουνίου 2020 μια μερική έκλειψη Ηλίου έγινε είναι ορατή από την Ελλάδα και διήρκησε 1 ώρα και 22 λεπτά. Οι κυριότερες χρονικές στιγμές του φαινομένου ήταν:

  • ΑΘΗΝΑ (Απόκρυψη: 11%):
  • Έναρξη: 07:49 πμ
  • Μέγιστο: 08:28 πμ
  • Λήξη: 09:11 πμ

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η παρατήρηση του Ηλίου δεν πρέπει να γίνει ΠΟΤΕ με γυμνό μάτι. Η παρατήρηση της έκλειψης μέσα από το τηλεσκόπιο, καθώς και από κάθε άλλο οπτικό όργανο (κιάλια, διόπτρες, φωτογραφικές μηχανές), θα πρέπει να γίνεται απαραίτητα με τη χρήση των ειδικών φίλτρων και με ιδιαίτερη προσοχή.

Για περισσότερες πληροφορίες, διαβάστε το Δελτίο Τύπου.




Ανακοίνωση


Το BOSS Project του Γεροσταθοπούλειου Αστεροσκοπείου του Πανεπιστημίου Αθηνών συνεισφέρει μαζί το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA και άλλα επίγεια αστεροσκοπεία ανά τον κόσμο, στην επιβεβαίωση της θεωρίας "εξάλειψης των ιχνών" (no-hair theorem) για τις μελανές οπές. Το διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρου, το οποίο έχει πρόσφατα αποσυρθεί από την ενεργό δράση του, συνεισέφερε σε μια εντυπωσιακή ανακάλυψη, πραγματοποιώντας τις τελευταίες παρατηρήσεις του, σε συνδυασμό με τα επίγεια αστεροσκοπεία. Η παρατήρηση αφορά τη διπλή υπερμεγέθη μελανή οπή με όνομα OJ287 στον αστερισμό του Καρκίνου και την προβλεπόμενη έκλαμψή του, που συνέβη τον Ιούλιο του 2019. Οι δύο μελανές οπές βρίσκονται σε τροχιά η μία γύρω από την άλλη, έχοντας περίοδο 12 ετών. Κάθε φορά που ο δίσκος προσαύξησης της μίας συγκρούεται με τον δίσκο της άλλης, εμφανίζεται μια έκλαμψη, ορατή από τη Γη. Τη στιγμή που προβλεπόταν μια σημαντική έκλαμψη η πηγή OJ287 δεν ήταν ορατή από τη Γη, καθώς βρισκόταν πίσω από τον Ήλιο. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer όμως βρισκόταν σε κατάλληλη θέση για την παρατήρηση του φαινομένου και επιβεβαίωσε περίτρανα την πρόβλεψη. Οι παρατηρήσεις από το διάστημα συνδυάστηκαν με τις φωτομετρικές παρατηρήσεις από τη Γη επί σειρά ετών, ώστε να αποκαλυφθεί η ισχυρά μεταβαλλόμενη τροχιά των δύο μελανών οπών. Η συνεισφορά του Γεροσταθοπούλειου Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου Αθηνών (UOAO) ήταν σημαντική στη μελέτη αυτή, καθώς το τηλεσκόπιο στην Αθήνα παρατηρεί ανελλιπώς τον ιδιάζοντα αυτόν στόχο από το 2006 στο πλαίσιο του προγράμματος μακροχρόνιας φωτομετρικής επισκόπισης των blazars με τίτλο 'BOSS Project'. Η ανακάλυψη αυτή συνεισφέρει στην επιβεβαίωση του "no-hair theorem", το οποίο είναι υπό συζήτηση τα τελευταία χρόνια στην ευρύτερη επιστημονική κοινότητα.

Η πρωτότυπη δημοσίευση της εργασίας βρίσκεται εδώ: (Δημοσίευση)

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφτείτε τα δελτία τύπου από το Spitzer, JPL, NASA, BBC News:

Optical activity of the X-ray source 1RXS J051439.2-021615

The X-ray source 1RXS J051439.2-021615 (RA 05h14m39.20s, Dec -02d16m15.00, J2000.0) showed an optical V-band flare, during the night of 25/26 January 2018 (JD=2458114). While the source had a relatively stable luminosity of V=12.84(1) mag during the past days, there was a sudden increase of the observed flux, which started at HJD=2458144.43313 and reached the peak of V=11.85(1) mag at HJD= 2458144.43741 within a few minutes. TYC 4755-59-1 was used as a comparison for the photometric reduction and it was found to be a good standard with V=12.11(1) mag. The observations were obtained in a 3-min cadence and the brightness was increased by 1 mag within 9 minutes with a slope of ∼0.11 mag/minute. An exponential decline was observed until the end of the night, when the magnitude dropped from V=11.85(1) mag to V=12.72(1) mag in approximately 45 minutes. Multi-wavelength observations on this X-ray source are highly encouraged, while the robotic and remotely controlled telescope at the University of Athens Observatory (UOAO) will continue to follow the target in BVRI optical bands in the following days. Questions regarding the current flare and data availability should be directed to Dr. Kosmas Gazeas (kgaze@phys.uoa.gr). A light curve sample can be found below:

The photometric variability of the X-ray source 1RXS J051439.2-021615 on 26 January 2018.





Σημαντική ανακάλυψη: Ο νάνος πλανήτης Haumea έχει δακτύλιο!

Κατά τη διάρκεια μιας σπάνιας επιπρόσθησης ενός μακρινού αστέρα από έναν μικροσκοπικό πλανήτη, έγινε μια απρόσμενη ανακάλυψη: Ο νάνος πλανήτης Haumea βρέθηκε να έχει έναν δακτύλιο από σκόνη και θραύσματα πάχους 43 μιλίων (70 km). Η Haumea είναι πλέον επίσημα ο πρώτος νάνος πλανήτης που έχει ένα σύστημα δακτυλίων, ενώ μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι αυτό ήταν προνόμιο μόνο των τεσσάρων αέριων γιγάντων πλανητών του Ηλιακού Συστήματος (Δίας, Κρόνος, Ουρανός, Ποσειδώνας) και του μικρού αστεροειδή με όνομα Χαρικλώ. Η ανακάλυψη αυτή σηματοδοτεί και την πρώτη φορά που έχουν βρεθεί δακτύλιοι σε ένα αντικείμενο της ζώνης Kuiper, η οποία είναι μια περιοχή με παγωμένα αντικείμενα πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα.

Το Γεροσταθοπούλειο Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο Αθηνών (UOAO) και συγκεκριμένα ο Δρ. Κοσμάς Γαζέας και ο φοιτητής Λ. Τζουγανάτος, συμμετείχαν στο διεθνές αυτό πρόγραμμα παρατηρήσεων, ενώ τα ερευνητικά αποτελέσματα της σπάνιας αυτής επιπρόσθησης δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature.

Η πρωτότυπη δημοσίευση βρίσκεται εδώ.

Μια λεπτή ζώνη από θραύσματα περικυκλώνει τον νάνο πλανήτη Haumea, σε μια σχηματική αναπαράσταση με βάση την πρόσφατη ανακάλυψη. (Illustration by IAA-CSIC/UHU)

Διαβάστε περισσότερα εδώ: wiki και εδώ: (πληροφορίες)




Έκτακτες Εκδηλώσεις κατά το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025


Έκτακτες Εκδηλώσεις κατά το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025:

  • Διαδραστική Έκθεση (2024-2025) "Planets In Your Hand"
  • World Space Week 2024 - 8 Νοεμβρίου 2024 περισσότερα...

  •  
    Δημιουργήθηκε από τον Κ. Γαζέα, βασισμένο σε πρότυπο των Free CSS Templates