To Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο Αθηνών διαθέτει ένα τηλεσκόπιο διαμέτρου 0.4 μ μέσα σε ένα θόλο 5 μ.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του τηλεσκοπίου είναι:

ΟΠΤΙΚΑ

• Κατοπτρικό τηλεσκόπιο τύπου Cassegrain (CCT-16, DFM ENGINEERING INC., USA) με διάμετρο πρωτεύοντος κατόπτρου 0.4 μ.
• Εστιακός λόγος f/3 για το πρωτεύον κάτοπτρο και ενεργός εστιακός λόγος f/8 για το τηλεσκόπιο. Τόσο το πρωτεύον όσο και το δευτερεύον κάτοπτρο είναι από Pyrex και είναι επιστρωμένα με αλουμίνιο και προστατευμένα με λεπτό στρώμα από μονοξείδιο του πυριτίου.
• Το εστιακό επίπεδο μπορεί να μετατεθεί από 0 έως 20 cm πίσω από το κέλυφος του οπτικού σωλήνα του τηλεσκοπίου.
• Η εστίαση μπορεί να μεταβληθεί χειροκίνητα ή ηλεκτρονικά μέσω ενός μηχανισμού δύο ταχυτήτων.
• Οι οπτικοί encoders λειτουργούν σε θερμοκρασία (-40 °C).
• Ερευνητής: 9 × 60 με φωτισμένο σταυρόνημα.

ΒΑΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗΣ

• Ισημερινή στήριξη διχαλωτού τύπου.
• Οι άξονες των RA και DEC ελέγχονται από DC servo motor/encoders για ταχεία ανταπόκριση και χαμηλή κατανάλωση.
• Κατασκευή από συνδυασμό ατσαλιού και αλουμινίου για μακροχρόνια λειτουργία και με ακρίβεια.
• Ακρίβεια οδήγησης: ±2.0 arc seconds σε 2 λεπτά, ±20.0 arc sec σε 1 ώρα.
• Ακρίβεια στόχευσης (λαμβάνοντας υπόψη τις διορθώσεις από διάθλαση και ευθυγράμμιση): καλύτερη από 1 arcmin RMS.
• Οι οπτικοί encoders του τηλεσκοπίου είναι ανεξάρτητοι από τα μοτέρ της κίνησης, ώστε να εξασφαλίζεται η τέλεια στόχευση.
• Χαμηλή κατανάλωση κατά τη λειτουργία του τηλεσκοπίου με ελάχιστη εκπομπή θερμότητας (λιγότερο από 10 W κατά μέσο όρο).
• Δυνατότητα μεγάλης επιτάχυνσης και επιβράδυνσης της κίνησης για γρήγορη στόχευση των αντικειμένων.
• Πολλαπλές ταχύτητες κύλησης, στόχευσης και οδήγησης, με ρυθμό από 0 μέχρι 4 deg/sec.
• Η στήριξη είναι σε βάθρο, όπου επιτρέπονται οι μικροβατικές κινήσεις σε αζιμούθιο και ύψος κατά την πολική ευθυγράμμιση.
• Υποστηρίζει βάρος 20 kg στη θέση προσαρμογής των οργάνων.

ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΛΕΓΧΟΥ

• Το σύστημα ελέγχου του τηλεσκοπίου (Telescope Control System -TCS) παρέχει μια πλατφόρμα φιλική στο χρήστη για την επικοινωνία με το τηλεσκόπιο. Χρησιμοποιεί έναν υπολογιστή συμβατό με IBM και με ένα απλό λειτουργικό DOS 6.0 παρέχει συνεχή πληροφορία για τη θέση, την κίνηση, και την κατάσταση του τηλεσκοπίου, ενώ μπορεί να λειτουργήσει με ένα πλήθος εντολών, που διορθώνουν την παρατηρούμενη θέση του τηλεσκοπίου από παράγοντες όπως είναι η μετάπτωση, η κλόνιση, η αποπλάνηση του φωτός, η ατμοσφαιρική διάθλαση, κακές ρυθμίσεις στα οπτικά του τηλεσκοπίου και κάμψη των οργάνων.
• Τα ηλεκτρονικά συστήματα μπορούν να βρίσκονται μέχρι και 50 μ μακριά από το τηλεσκόπιο (στην Αίθουσα Ελέγχου).
• Ο πηγαίος κώδικας (source code) και το λογισμικό λειτουργίας του συστήματος παρέχονται στο χρήστη για μακροχρόνια δυνατότητα συντήρησης.
• Ο έλεγχος του τηλεσκοπίου και του θόλου γίνεται με ένα σύνολο 28 απλών εντολών.
• Ενσωματωμένη βιβλιοθήκη με αστρονομικά αντικείμενα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος.
• Συμβατότητα με εμπορικά συστήματα αυτοματοποιημένης οδήγησης.
• Λειτουργεί και εμφανίζει τις συντεταγμένες σε οποιοδήποτε σύστημα αναφοράς χρόνου (Epoch).
• Υβριδικός ψηφιακός/αναλογικός servo controller, που διαθέτει zero position error integrator.
• Εκτεταμένο σύστημα προστασίας του τηλεσκοπίου, μέσω ορίων ασφαλείας που υπολογίζονται από το σύστημα.
• Χειριστήριο με λειτουργίες κίνησης του τηλεσκοπίου σε τρεις ταχύτητες, εστίαση του τηλεσκοπίου και περιστροφή του θόλου.
• Διακόπτης ανίχνευσης του ορίζοντα για την προστασία του τηλεσκοπίου στις κινήσεις κάτω από αυτά τα όρια.
• Δυνατότητα επέκτασης της οθόνης και του πληκτρολογίου του Συστήματος Ελέγχου Τηλεσκοπίου, για τη χρήση του τηλεσκοπίου μέσα από το θόλο.
• Σύστημα ελέγχου του θόλου με τη χρήση ξεχωριστού μοτέρ κίνησης.

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΛΕΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟΥ ΚΑΙ ΘΟΛΟΥ

• Το τηλεσκόπιο διαμέτρου 0.4 μ και εστιακού λόγου f/8 του Πανεπιστημιακού Αστεροσκοπείου Αθηνών έλαβε τις πρώτες εικόνες του ουρανού τον Νοέμβριο του 1999. Κατά τα πρώτα 12 χρόνια της λειτουργίας του (1999-2012), οι παρατηρήσεις γινόταν με ημι-αυτόματο τρόπο, με την υποχρεωτική παρουσία ενός τουλάχιστον παρατηρητή στην αίθουσα ελέγχου ή/και στο θόλο. Από τον Αύγουστο του 2012 το τηλεσκόπιο και ο θόλος λειτουργούν εξ' ολοκλήρου με τηλεχειρισμό, έπειτα από κατάλληλες ηλεκτρο-μηχανικές παρεμβάσεις που έγιναν από τον Δρ. Κ. Γαζέα στην ήδη υπάρχουσα εγκατάσταση. Αυτές οι παρεμβάσεις εξασφαλίζουν τον πλήρη τηλεχειρισμό του UOAO από οποιαδήποτε τοποθεσία μέσω διαδικτύου, με σκοπό τις φωτομετρικές παρατηρήσεις.
• To Γεροσταθοπούλειο Πανεπιστημιακό Αστεροσκοπείο Αθηνών αποτελεί το πρώτο ρομποτικό και πλήρως τηλεχειριζόμενο αστεροσκοπείο που λειτουργεί σε Ελληνικό εκπαιδευτικό ίδρυμα.

ΔΙΑΦΟΡΑ ΟΡΓΑΝΑ

• Απεικονιστική CCD camera ST-8 (SBIG).
• Απεικονιστική CCD camera ST-8 XMEI (SBIG).
• Απεικονιστική CCD camera ST-10 XME (SBIG).
• Φασματογράφος μέσης ανάλυσης (UOAO-MRS) με διασπορά 61 Å/mm (0.5 Å/pixel) και διακριτική ικανότητα R=10000 (κατασκευάστηκε από τους Δρ. Δ. Παπαθανάσογλου και Δρ. Κ. Γαζέα στο Εργαστήριο Αστρονομίας και Εφαρμοσμένης Οπτικής του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής του ΕΚΠΑ).
• Φωτόμετρο απαρίθμησης παλμών ενός καναλιού SPP3.
• Πλήρως ηλεκτρονικό αστρικό φωτόμετρο απαρίθμησης παλμών.
• Ηλιακά φίλτρα, μειωτής εστιακής απόστασης, μικρές οδηγητικές CCD cameras κτλ.
• Μικρά διοπτρικά και κατοπτρικά τηλεσκόπια, για χρήση σε βραδιές κοινού και για φωτογράφηση ή φωτομετρία (με CCD ή φωτόμετρο) ευρέως πεδίου.